😊 योगाभ्यासाची आवश्यकता.

   💐  *योगाभ्यास :

     *का व कश्यासाठी..❓❓*

      *अथ योगानुशासनम्*

         योगाभ्यासाच्या दैनंदीन सरावाने शरीरातील संस्था,72 हजार नाड्या,स्नायु,अस्थी अनुभासनात राहतात.शरीर एक यंत्र आहे.त्याला तेल,पाणी,देखभालीची,निगरानीची आवश्यकता असते.योगाभ्यासातुन शरीरातील लाघवता,चापल्य,जोम,ऊत्साह टिकुन राहतो.व्यवहारात,कर्तव्यात शुध्दी आणी बोध येतो.यामुळे राग-व्देष,सुख-दु:ख,लाभ-हानी,जय-पराजय या विचारांत समभाव येतो.यामुळे आपले मन,प्राण,इंद्रिय,बुध्दी,चित्त प्रभावित होत असतात.आपण त्याचे तटस्थ साक्षीदार होतो.हे उत्तम स्थितप्रज्ञाची लक्षणे योगाभ्यासातुन आपल्यात  झिरपत असतात.

      *सर्वभूतहितेरत्ता:-*

       योगाभ्यास एका व्यक्तीची आसक्ती दूर करुन सर्वांशी जोडतो.सर्वांच्या प्रती प्रेमभाव,कल्याणभाव,आत्मवतभाव प्रकट होतात.यामुळे मनातील राग,व्देष,भय,मद,मोह,मत्सर इ. मानसिक विकारांचा नाश होतो.साधारणपणे लोकं शरीराला बाहेरुन शृंगारतात पण योगसाधक शरीराला आतुन सजवुन मन सशक्त,सुंदर बनवितात.जे लोक योगाभ्यास करत नाहीत त्यांना आत्मसंग लाभत नाही.त्यामुळे राग,व्देष,घृणा,मत्सर,ईर्षा या मानसिक विकार ठिक करण्याची क्षमता त्यांच्यात नसते.विचारांची उदारता,सरलता,स्पष्टता वाढली की दोषदृष्टी नाहीसी होते.दुसर्‍या माणसांतील गुण दिसु लागतात.योग आपलेपणाचा विचार सर्वव्यापी बनवुन रागाची दृष्टी समाप्त करते.जीवन त्याग आणी सेवेने ओत-प्रत भरुन जाते.

*यम नियमासन प्राणायाम प्रत्याहार धारणा ध्यान समाधयोष्टागनि.*

        महर्षी पतंजली मुनींनी हा अष्टांगयोग सांगितला आहे.

1.यम- समाजाच्या उध्दारासाठी.

2.नियम- व्यक्तीगत उध्दारासाठी.

3.आसन- शरीर स्वास्थासाठी.

4.प्राणायाम- मनाच्या अभ्यासासाठी.

5.प्रत्याहार-इंद्रिय अंर्तमुखीसाठी.

6.धारणा-एकाग्रता वाढवण्यासाठी.

7.ध्यान-चित्तशुध्दी करण्यासाठी.

8.समाधी-परमात्मा प्राप्तीसाठी.

        समाधी योगाची आठवी व अंतिम पायरी आहे.समाधीत सुखाचा,शांतीचा,आनंदाचा अनुभव मिळवता येतो.ही अंतर्गत समाधी आहे.परंतु कर्तव्यात संपुर्ण चेतना तल्लीन ठेऊन सजग राहणे जागृत समाधी आहे.ही स्थिती श्रेष्ठ आहे.योग अशी समाधी प्राप्त करुन देतो.

          जीवनात येणारे काम,क्रोध,भय,मद,मोह,मत्सर भावुकता,व्याकुळता इ भावावेग नियंत्रणात राहिले तर जीवनाची सार्थकता राहते.महागडी कार उभी आहे पण ब्रेक नाही,तुफान घोडा दिमतीला आहे पण लगाम नाही,पैसा भरपुर आहे पण लोककल्यासाठी नाही ही जीवनाची परिपुर्णता नाही.योग भावनिक स्तरावर नियंत्रण ठेवतो.

       योग व्यक्तीच्या गुणांचा विकास करते.क्षमावृत्ती क्रोधाला जिंकुन घेते.त्याग लोभाला समाप्त करतो.मनाच्या विशालतेत राग आणी व्देष गळुन पडतात.व्यष्टीचा समष्टीशी संबंध आणी निर्णायक बुध्दीची निर्मिती योगाभ्यासातुन होते.

            योगाभ्यासातुन शरीर तंदुरुस्त राहिल्याने कार्यक्षमता वाढते.कोणतेही कार्य निष्ठापुर्वक पुर्ण केले जाते.असे कार्य व अशी व्यक्ती सर्वांचे आवडते होतात.तणाव रहित कार्य केल्याने अश्या व्यक्ती थकत नाहीत.अशी व्यक्ती वेळेचा सदुपयोग करते.त्याच्या शरीरातील पेशी लवकर मृत होत नाही.शरीराचे संतुलन कायम अखंडीत राखुन अश्या व्यक्ती दिर्घकाळापर्यंत चिरतरुण राहतात.

           जर समजा एका वर्षात कोणत्याही आजाराने  आपण 15 दिवस आजारी झालो तर 360 तास वाया जातील.परंतु एक तास योगाभ्यास केला तर वर्षात 365 तास सत्कारणी लागतील.वेळ,पैसा,श्रम,शक्ती,स्वास्थ आरोग्य टिकवण्यासाठी योगाभ्यास साधना श्रेष्ठ आहे.चांगला व्यापारी तोच आहे जो कमी गुंतवणुक करुन जास्त नफा मिळवतो.

       

 आबाल-वृध्द,विद्यार्थी,तरुण,गृहिणी,व्यापारी,नोकरदार सर्वांना योग परम आवश्यक आहे.सर्वांना चांगल्या स्वास्थाची तंदुरुस्तीची आवश्यकता आहे.त्यासाठी आपल्याला योगाभ्यास अंगीकारावा लागेल.

          जर आपणास योगाभ्यास करण्याची जिज्ञासा,उत्सुकता असेल तर आजच श्रीगणेशा करा.दिर्घ विश्रांतीचा काळ सत्कारणी लावुया.आपल्या या मंगलकारी निर्णयाला उद्यावर सोडुन देऊ नका.

      💐💐💐 संकलन 💐💐💐

      श्री भरत पाटील.