😊 प्राणायाम - अनुलोम विलोम

*अनुलोम-विलोम*

       अनुलोम-विलोम ही प्राणायाम क्रियेत श्वास-प्रश्वास घडाळ्याच्या लंबका प्रमाणे प्रवास करतो.लंबक ज्या मार्गाने पुढे जातो त्याच मार्गाने मागे येतो तसाच श्वास-प्रश्वासाचा प्रवास अनुलोम-विलोम मधे होत असतो.

    *कृती*

पद्मासनात बसावे.पाठीचा कणा सरळ ठेवावा.मूलबंध लावावा.प्रथम रेचक करुन हवा बाहेर काढुन टाकावी.

     त्यानंतर डाव्या हाताची तर्जनी व मध्यमा ही बोटे खाली तळव्यावर ठेऊन प्रणवमुद्रा करावी.डावी नासिका (इडा नाडी) डाव्या हाताच्या अंगठ्याने बंद करुन उजव्या नासिकेने (पिंगळा नाडी) 5 सेकंद श्वास पुरक भरावा.नंतर उजवी नासिका करंगळी,अनामिकेने बंद करुन डाव्या नासिकेवरुन डावा अंगठा उचलुन 5 सेकंद रेचक प्रश्वास सोडावा.

परत डाव्या नासिकेने 5 सेकंद पुरक श्वास घ्यावा.डावी नासिका डाव्या अंगठ्याने बंद करुन उजव्या नासिकेवरील करंगळी,अनामिका उचलुन 5 सेकंद रेचक प्रश्वास सोडावा.अशी 21,21 ची तीन आवर्तने पुर्ण करावीत.

*लाभ*

अनुलोम-विलोम मुळे 72 हजार नाड्या शुध्द होतात.शरीर पुर्णपणे निरोगी कांतीमय आणी बलवान होते.

    संधिवात,कम्पवात,आमवा,गाठ,स्नायु दुर्बलता इ.सर्व वातरोग,मुत्ररोग,धातुरोग,शुक्रक्षय,आम्लपित्त,शितपित इ.सर्व पित्त रोग सर्दी,पडसे,सायनस,दमा,खोकला,टाॅन्सिल इ.सर्व कफरोग दुर होतात.त्रिदोषांचे प्रशमन होतं.

     हृदयातील धमन्या मोकळ्या होतात.काॅलेस्र्टाॅल,ट्राइग्लिसराइडस,HDL,LDL इ. त्रास दूर होतो.नकारात्मक भावना बदलुन सकारात्मक विचार वाढीस लागतात.आनंद,उत्साह,निर्भयता प्राप्त होते.तन,मन,विचार आणी संस्कार सर्व शुध्द होतात.

      मुळाधार चक्रातील कुंडलीनी शक्ती ऊर्ध्वमुखी  होऊन कुंडलीनी जागरणाच्या प्रक्रियेला प्रारंभ होतो.

       सर्व वायुकोष मोकळे झाल्यामुळे शरीराला नेहमीपेक्षा कितीतरी पटीने जास्त ऑक्सिजन मिळतो.कोरोना महामारीला दूर ठेवण्यासाठी अनुलोम-विलोम संजीवनी समान अत्यंत गुणकारी आहे.

    *सावधानता*

 पोटात ट्युमर,उच्च रक्तदाब,हृदयरोग असलेल्यांनी डाॅक्टरांच्या सल्लाशिवाय करु नये.

💐💐 संकलन 💐💐

श्री भरत पाटील .