😊 आजचे दिनविशेष : दि.-27 सप्टेंबर,2020.😊

 🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻

*आजचे दिनविशेष, विशेष 

😊 वार :-रविवार, दि :- २७ सप्टेंबर २०२० 😊

अश्विन शुक्ल-पक्ष शुक्ल- एकादशी, 

शके १९४२

😊 जागतिक दिवस 😊

जागतिक प्रवासी दिन

💐 ठळक घटना / घडामोडी 💐

१७७७: लँकेस्टर शहर फक्त एक दिवसासाठी अमेरिकेची राजधानी बनले.

१८२१: मेक्सिकोला स्पेनपासून स्वातंत्र्य.

१८२५: द स्टॉक्टन अँड डार्लिंग्टन रेल्वेने जगातील सर्वप्रथम प्रवासी रेल्वे वाहतूक सुरू केली.

१८५४: एस. एस. आर्क्टिक बोट अटलांटिक महासागरात बुडून ३०० लोक ठार झाले.

१९०५: आइन्स्टाइनने E=mc² हे समीकरण पहिल्यांदा मांडले.

१९०८: फोर्ड मॉडेल टी गाडीचे उत्पादन सुरु झाले.

१९२५: डॉ. केशव हेडगेवार द्वारा राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ आरएसएसची स्थापना.

१९४०: जर्मनी, इटली व जपानने होन्शू बेटावरील टायफूनमध्ये ५,००० लोक ठार झाले.

१९५८: मिहीर सेन हे इंग्लिश खाडी पार करणारे पहिला आशियाई जलतरणपटू बनले.

१९६१: सिएरा लिओनचा संयुक्त राष्ट्रांत (United Nations) प्रवेश.

१९९६: तालिबानने काबूल जिंकले. राष्ट्राध्यक्ष बुरहानुद्दीन रब्बानी पळाले तर नजीबुल्लाहला रस्त्यात फाशी देण्यात आली.

🎂 💐 जन्म / वाढदिवस 💐 🎂

१६०१: फ्रान्सचा राजा लुई (तेरावा) यांचा जन्म. (मृत्यू: १४ मे १६४३)

१७२२: अमेरीकन क्रांतिकारी सॅम्एल अॅडम्स यांचा जन्म.

१९०७: भारतीय क्रांतिकारी भगत सिंग यांचा जन्म.

१९०७: संगीत समीक्षक वामनराव देशपांडे यांचा जन्म.

१९३३: चित्रपट निर्माते व दिग्दर्शक यश चोप्रा यांचा जन्म. (मृत्यू: २१ ऑक्टोबर २०१२)

१९५३: भारतीय धर्मगुरू माता अमृतानंदमयी यांचा जन्म.

१९६२: न्यूझीलंडचा क्रिकेटपटू गेव्हिन लार्सन यांचा जन्म.

१९७४: भारतीय क्रिकेट खेळाडू पंकज धर्माणी यांचा जन्म.

१९८१: भारतीय क्रिकेट खेळाडू लक्ष्मीपती बालाजी यांचा जन्म.

१९८१: न्यूझीलंडचा क्रिकेटपटू ब्रॅन्डन मॅककलम यांचा जन्म.

 💐 😢 मृत्यू/पुण्यतिथी/स्मृतीदिन 😢 💐

१८३३: समाजसुधारक व ब्राह्मो समाजाचे जनक राजा राममोहन रॉय यांचे निधन. (जन्म: २२ मे १७७२)

१९१७: फ्रेंच चित्रकार एदगा देगास यांचे निधन.

१९२९: लेखक व पत्रकार शि. म. परांजपे यांचे निधन. (जन्म: २७ जून १८६४)

१९७२: भारतीय गणितज्ञ एस. आर. रंगनाथन यांचे निधन. (जन्म: १२ ऑगस्ट १८९२)

१९७५: रसायन शास्त्रज्ञ तिरूवेंकट राजेंद्र शेषाद्री यांचे निधन. (जन्म: ३ फेब्रुवारी १९००)

१९९२: पद्मश्री पुरस्कृत समाजसेविका व शिक्षणतज्ज्ञ अनुताई वाघ यांचे निधन. (जन्म: १७ मार्च १९१०)

१९९६: अफगाणिस्तानचे राष्ट्राध्यक्ष नजीबुल्लाह यांचे निधन.

१९९९: रॅमन मॅगसेसे पुरस्कार विजेत्या बहुद्देशीय ग्रामीण आरोग्य प्रकल्पाच्या संचालिका डॉ. मेबल आरोळे यांचे निधन. (जन्म: २६ डिसेंबर १९३५)

२००४: शास्त्रीय गायिका शोभा गुर्टू यांचे निधन. (जन्म: ८ फेब्रुवारी १९२५)

२००८: पार्श्वगायक महेन्द्र कपूर यांचे निधन. (जन्म: ९ जानेवारी १९३४ – अमृतसर)

२०१२: भारतीय दिग्दर्शक आणि पटकथालेखक संजय सूरकर यांचे निधन. (जन्म: १९ ऑगस्ट १९५९)

२०१५: भारतीय लेखक आणि राजकारणी सय्यद अहमद यांचे निधन. (जन्म: ६ मार्च १९४५)

२०१५: भारतीय कार्यकर्ते आणि लेखक कॉलन पोकुकुडन यांचे निधन.

💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐

   

💐😊आज जागतिक पर्यटन दिन 😊💐

केल्याने देशाटन, पंडित, मैत्री, सभेत संचार ।

शास्त्र ग्रंथ विलोकन, मनुजा चातुर्य येतसे फार ।।

 वरील अवघ्या दोन ओळीत कविश्रेष्ठ मोरोपंतांनी पर्यटनाची महती गायिली आहे. यावरून राष्ट्रीय तसेच जागतिक पर्यटनाचे किती महत्त्व आहे हे लक्षात येईल. वेगवेगळ्या पर्यटनस्थळी प्रवास केल्याने आपल्याला आनंद, समाधान आणि आतून शांतता प्राप्त होते. पर्यटन हे देशाच्या अर्थव्यवस्थेसाठी उत्पन्न व रोजगाराचे महत्त्वपूर्ण साधन आहे. 27 सप्टेंबर हा दिवस जागतिक पर्यटन दिन म्हणून सर्वत्र साजरा केला जातो. 1980 पासून जागतिक पर्यटन दिन याच दिवशी साजरा करण्यास सुरवात झाली. याचे मुख्य कारण म्हणजे संयुक्त राष्ट्र जागतिक पर्यटन संस्थेची (यूएनडब्ल्यूटीओ) स्थापना 1970 मध्ये 27 सप्टेंबरलाच झाली होती.

 2018 मध्ये ‘पर्यटन आणि डिजिटल परिवर्तन’ हे मुख्य उद्दिष्ट ठेवून पर्यटन दिन साजरा केला गेला. पूर्ण वर्षभर जगभरातील सर्व देशांनी त्यासाठी वेगवेगळे कार्यक्रम, योजना, सुविधा यांचे नियोजन केले. 2019 मध्ये पर्यटन दिनासाठीचा विषय होता ‘पर्यटन आणि नोकर्‍या : सर्वांसाठी चांगले भविष्य.’ तर ‘पर्यटन : शांतता निर्माण करणे आणि ज्ञान वाढवणे’ ही यंदाची म्हणजे 2020 ची च्या जागतिक पर्यटन दिनाची संकल्पना (थीम) आहे. इथिओपियन प्रांतातील जिबूती आणि आदिस अबाबा हे यंदाच्या पर्यटन दिनाचे यजमान आहेत.

 पर्यटन हे आर्थिक निर्देशांक उच्च स्थानी नेते. आधुनिक काळात पर्यटनाची व्याप्ती फारच वाढली असून, कृषी पर्यटन, आरोग्य किंवा वैद्यकीय पर्यटन, साहसिक (अ‍ॅडव्हेंचर) पर्यटन, क्रीडा पर्यटन, पर्यावरण (इको) पर्यटन, ग्रामीण पर्यटन आणि सागरी पर्यटन इत्यादी नावीन्यपूर्ण संकल्पना पर्यटनाशी निगडित आहेत.

 पर्यटन हा नक्कीच अभ्यास व संशोधनाचा विषय आहे. ते माणसांना आपल्या प्राचीन मुळांपर्यंत जाण्यास मदत करते. ही एक शिकण्याची जिवंत प्रक्रिया आहे. माणूस नुसतेच पर्यटन करीत नाही तर तो संस्कृती, भाषा, पाककृती, परंपरा आणि जीवनशैलीची देखील ओळख करून घेतो. दोन समाज, दोन देश आणि अवघे जगच पर्यटन सूत्राने एकमेकांशी जोडले जाते.

💐 भारताचे अमूल्य योगदान 💐

 भारतातील पर्यटन हे देशातील अर्थव्यवस्थेसाठी महत्त्वाचे आहे आणि ते वेगाने वाढत आहे. ‘वर्ल्ड ट्रॅव्हल अ‍ॅण्ड टुरिझम कौन्सिल’ने असे अनुमान काढले आहे की, 2018-19 मध्ये पर्यटनाने 16.91 लाख कोटी रुपये (240 अब्ज डॉलर्स) किंवा भारताच्या जीडीपीच्या 9.2 टक्के उत्पन्न कमावले. पर्यटनाने 42.673 दशलक्ष रोजगारांना पाठिंबा दिला, जे एकूण रोजगारातील 8.1 टक्के आहे. या क्षेत्राची वार्षिक वाढ 6.9 टक्के दराने होईल, असा अंदाज आहे. हैदराबाद आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे भारतातील एकमेव विमानतळ आहे, जे जगातील पहिल्या दहा विमानतळांपैकी एक आहे. ऑक्टोबर 2015 मध्ये भारताच्या वैद्यकीय पर्यटन क्षेत्रात 3 अब्ज डॉलर्सची उलाढाल झाली. गेल्यावर्षी 1.8 लाखहून अधिक परदेशी रुग्णांनी वैद्यकीय उपचार घेण्यासाठी भारतात प्रवास केला. तसेच तामिळनाडू, महाराष्ट्र आणि उत्तरप्रदेश ही पर्यटकांसाठी सर्वाधिक लोकप्रिय राज्ये आहेत. 2019 या वर्षात परदेशी पर्यटकांनी दिल्ली, मुंबई, चेन्नई, आग्रा आणि जयपूर ही पाच सर्वाधिक भेट दिलेली शहरे होती.

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

🙏🏻दिनविशेष.  27 सप्टेंबर

स्मृतिदिन:- राजा राममोहन रॉय(1833).

जन्मदिन :- किंग ऑफ रोमान्स यश चोप्रा (1932)

*****************      

           राजा राममोहन रॉय : स्मृतिदिन( जन्म 22मे 1772 ,मृत्यू 27 सप्टेंबर 1833).

 भारतातील सामाजिक सुधारणांचे आद्यप्रवर्तक .थोर द्रष्टे पुरुष राजा राममोहन रॉय यांनी भारतात नवं विचारयुग निर्माण केलं .सामाजिक सुधारणांचे ते आद्य प्रवर्तक होते म्हणूनच त्यांना आधुनिक भारताचे निर्माते मानण्यात येते. 

        राजा राम मोहन रॉय यांचा जन्म महात्मा फुले यांच्या आधी सुमारे साठ वर्ष आणि महात्मा गांधींच्या आधी सुमारे शंभर वर्षापूर्वी होऊन गेले. यावरून त्यांच्या कार्याचे महत्त्व लक्षात येईल.

        एकोणिसाव्या शतकात झालेल्या अनेक सामाजिक ,धार्मिक, शैक्षणिक सुधारणांचा उगम त्यांच्या कार्यात दिसतो .त्यांनी सर्व धर्मांचा सखोल अभ्यास करून समाजाला धार्मिक समानतेचा व बंधुभावाचा उपदेश केला. मानवामानवात प्रेमाचं व राष्ट्रराष्ट्रात सामंजस्याचं वातावरण निर्माण व्हावं यासाठी त्यांनी  सनातनी समाजाचा विधवांचा विरोध पत्करून आपले विचार सांगितले. तरुणांना नव्या कार्याची दिशा दाखवली.

       बंगाल प्रांतात बरद्वान जिल्ह्यातील राधानगर गावात एका सधन घराण्यात राजा राम मोहन रॉय यांचा जन्म 22 मे 1772 मध्ये  झाला .घरातील वातावरण तत्कालीन सनातनी विचारांचे होते. त्यांचे वडील कर्मठ आणि परंपरागत पद्धतीने विचार करत . राजा राम मोहन रॉय यांनी विविध  धर्मग्रंथांचा अभ्यास केला. कुराणआणि बायबल हे त्यातील महत्त्वाचे. त्यांचा मूर्तिपूजेवर विश्वास नव्हता .

            धार्मिक विचारांच्या मतभेदामुळे त्यांचा वडिलांशी वाद झाला आणि ते घरातून निघून गेले. रंगपुर येथे एका इंग्रज अधिकार्‍याच्या बरोबर राहून त्यांनी ख्रिश्चन धर्माचा अभ्यास केला .ईस्ट इंडिया कंपनीत दहा वर्षे नोकरी केली सन 1815 हा या वर्षी नोकरी सोडली आणि कलकत्त्यात येऊन राहिले .त्यांनी वेदांचा अभ्यास केला. एकेश्वरवादाचे  पुरस्कर्ते होते .

         पाश्चात्त्य संस्कृतीत विकसित झालेले विज्ञान आणि पौर्वात्य संस्कृतीतील प्रगल्भ विचार यांचा समन्वय झाला पाहिजे तरच मानवी जीवन उन्नत होईल यावर त्यांचा विश्वास होता. याच विचारांनी प्रेरित होऊन त्यांनी जन्मभर लोकशिक्षणाचं कार्य केलं. जातिभेद, धर्मभेद, अंधश्रद्धा ,रूढी , कर्मकांडं प्रकारांमुळे धर्माचा मूळ व्यापक स्वरूप लोपले. हे सर्व प्रकार नाहीसे झाले पाहिजेत यावर त्यांची दृढ निष्ठा होती.

       धर्माची सुधारणा करून ,अनिष्ट प्रथा नष्ट करण्याच्या दृष्टीने त्यांनी  सुधारणा करायला प्रारंभ केला .अशा विचारांमुळे त्यांना सतत टीका सहन करावी लागली पण त्यांनी आपला मार्ग सोडला नाही .

      या ध्येयावर आधारलेल्या ब्राम्हो समाजाची 1828 मध्ये त्यांनी स्थापना केली . ब्राम्हो  समाजाने हिंदू धर्माच्या व अप्रत्यक्षपणे सर्व धर्मांच्या मूळ पद्धतीत दूरगामी परिवर्तन घडवून आणण्याचा ध्येयवादी प्रयत्न केला .ब्राम्हो समाजाने ग्रंथप्रामाण्य अमान्य केलं .मूर्तिपूजा निषिद्ध ठरविली .कर्मकांडं निराधार ठरवण्यात आली. स्त्री-पुरुषांची समानता, जातीभेद निर्मूलन  आणि अंधश्रद्धेचे उच्चाटन या तीन तत्त्वांना प्राधान्य देण्यात आलं.

          बालविवाह आणि सती जाण्याची पद्धत या दोन्ही पद्धतींवर त्यांनी प्रखर टीका केली .जिवंत स्त्रीला मृत पतीबरोबर जाण्याची सतीची पद्धती अतिशय क्रूर व अमानुष होती. स्त्रियांवरच्या या अन्यायाला प्रतिबंध करण्याच्या दृष्टीने कायदा करण्यासाठी रॉय यांनी परिश्रम घेतले. त्यांच्या प्रयत्नाला यश आलं आणि 1829 मध्ये कायद्याने सतीची प्रथा बंद केली .

            खऱ्या अर्थाने स्त्रीमुक्तीचे आणि स्त्री शिक्षणाचे आद्य प्रवर्तक होते राम मोहन रॉय . त्यांनी 1816 मध्ये पहिली इंग्रजी शाळा काढली. तीच शाळा पुढे अनेक वर्ष भारतातील प्रगत  विचारांचे केंद्र ठरली .

       1820 मध्ये आपल्या मताच्या प्रसारासाठी फारसीतून वृत्तपत्र काढले .1826 मध्ये संवाद कौमुदी बंगाली वृत्तपत्र सुरू केले. फारसी ,हिंदी, बंगाली, इंग्रजी या भाषांमध्ये त्यांनी एकंदर 47 पुस्तके लिहिली.   

              त्यांचा  मृत्यू 27 सप्टेंबर 1833 मध्ये इंग्लंडमधील ब्रिस्टल शहरांमध्येझाला. आजारपणामुळे उपचारासाठी ते ब्रिस्टल शहरात गेले होते .तिथे त्यांची छत्री आणि त्यांचा पुतळा सुद्धा आहे . एक म्युझियमही आहे.        

        

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

जन्मदिन-: किंग ऑफ रोमान्स :-👉🏻 यश चोप्रा 🌹

जन्म : 27 सप्टेंबर 1932 लाहोर मृत्यू 21 ऑक्टोबर 2012 मुंबई. सुप्रसिद्ध हिंदी चित्रपट निर्माते आणि निर्देशक .

दादासाहेब फाळके पुरस्कार 2001 .

पद्मभूषण पुरस्कार 2005 .

राष्ट्रीय फिल्म पुरस्कार 6 वेळेस 

फिल्मफेअर पुरस्कार 12 वेळेस 

   अशा प्रकारची हिंदी चित्रपट सृष्टीतील कारकीर्द असलेले यश चोप्रा यांना किंग ऑफ रोमान्स असे म्हटले जाते.

          त्यांचा जन्म सध्याच्या पाकिस्तानातील लाहोर याठिकाणी 27 सप्टेंबर 1932 रोजी झाला.  त्यांचे मूळ नाव यशराज असे होते. भारत स्वतंत्र झाल्यानंतर ते भारतात आले. त्यांचे मोठे भाऊ हिंदी चित्रपटसृष्टीतील सुप्रसिद्ध निर्माता निर्देशक बी आर चोप्रा हे होत. यश चोप्रा यांनी या क्षेत्रात उतरण्याचा निर्णय त्यांच्याच प्रेरणेने घेतला. बी. आर .चोप्रा बॅनरखाली त्यांनी चित्रपट दिग्दर्शनात प्रारंभ केला .सुरूवातीला सहाय्यक दिग्दर्शक म्हणून , "एक ही रास्ता " ,"साधना " ," न्या दौरा " या  चित्रपटांचे दिग्दर्शन केले.

            1965 मध्ये रिलीज झालेला  , "वक्त "हा त्यांचा पहिला हिट चित्रपट ठरला .या चित्रपटातील बलराज सहानींवर चित्रित झालेले गीत , " ए मेरे जोहरा जबीं ,तुझे मालुम नहीं ", हे गीत आजही प्रेक्षकांना आठवत असेल.

यानंतर  त्यांनी स्वतःचे यशराज प्रोडक्शन काढून त्यामार्फत इत्तेफाक, दिवार, कभी-कभी, डर ,चांदणी, सिलसिला ,दिल तो पागल है ,वीर-झारा ,मोहब्बते इत्यादी अनेक हिट चित्रपटांची निर्मिती आणि निर्देशन  केले.      आपल्या पन्नास वर्षांच्या चित्रपट कारकीर्दीमध्ये यश चोप्रा यांनी पन्नास चित्रपट बॉलिवूडला दिले. 

         बॉलीवूडचे किंग ऑफ रोमान्स 13 ऑक्टोबर 2012 रोजी डेंग्यूच्या आजाराने लीलावती हॉस्पिटल मध्ये ऍडमिट झाले आणि 21 ऑक्टोबर 2012 रोजी तापामुळे त्यांचे निधन झाले.

                                           💐💐 संकलन 💐💐

                                              श्री भरत पाटील.